Geschiedenis
De eerste Indië herdenking in Helmond (2015).
Al bijna dertig jaar maak ik twee radioprogramma‘s. Soerabaja
Calling, een Indisch/Moluks informatief programma en Indische
Boeken, waarin ik oude en pas verschenen Indische en Molukse
boeken bespreek. Ik heb bewust voor radio gekozen om zo anoniem
te kunnen blijven. Hoe verrast was ik toen ik op een bijeenkomst
in de Cacaofabriek in Helmond werd aangesproken door twee
Indische dames. ‘U maakt toch die Indische radioprogramma’s,’
vroeg een van de hen. Op mijn bevestigend antwoord vroeg haar
vriendin: ‘Kunt u niet een Indië Herdenking organiseren in
Helmond? Naar Den Haag wordt toch wel lastig als je ouder bent.’
De vraag overviel me. Maar, zoals Siem in ‘Toen was geluk heel
gewoon’ altijd zei, de radertjes draaiden. Ik vroeg de
toenmalige voorzitter van de omroep, Johan Gadema, of dit het
proberen waard was. Hij was meteen enthousiast en beloofde mij
te ondersteunen.
Op kosten van de omroep huurde ik uit voorzichtigheid de
kleinste zaal in de Cacaofabriek. Ik wist in mijn hoofd precies
hoe ik het zou willen doen, welke onderwerpen. Er was een kleine
Indische en Molukse catering, want dat hoorde erbij, had ik
gezegd. Dat kon, maar er mocht alleen opgewarmd worden in een
magnetron. Daar hielden wij ons uiteraard aan. Op de dag zelf
was ik heel zenuwachtig. Als er twintig mensen komen, ben ik
blij, zo hield ik mezelf voor. Er kwamen 67 belangstellenden! Er
moesten steeds meer stoelen bij.
Voor die allereerste herdenking had ik twee bijzondere beelden
over het jappenkamp waar mijn vader geïnterneerd was tijdens de
Tweede Wereldoorlog in Azië. Het was een eiland ten westen van
Singapore, Pulau Damar Laut. Deze twee foto’s had ik via een
oproep op een website toegestuurd gekregen van iemand uit
Australië.
Ik vertelde het verhaal dat mijn vader ons eens heeft verteld.
Hoe het schip waar hij op zat (de naam weet ik helaas nog steeds
niet) was getorpedeerd, het schip zonk en het grootste deel van
de opvarenden verdronk. Hij had zich met een paar anderen’
vastgeklampt aan een balk. De overlevenden werden opgepikt door
Japanse bootjes en naar Pulau Damar Laut gebracht. Ik weet niet
wat de gevangenen daar moesten doen. Zoals dat gaat, toen ik er
meer over wilde weten, was mijn vader al overleden.
Tot slot projecteerde ik het lied ‘Het zonnetje gaat van ons
scheiden’. Een lied dat de vrouwen in de kampen zongen. Met het
zonnetje bedoelden zij de rode bol op de Japanse vlag. De hele
zaal zong mee… Een magisch moment…
Tot volgend jaar, zeiden de mensen tegen elkaar. En tegen mij.
Zo is het begonnen.
Inge Dümpel.
Oorlogsgevangenenkamp op Pulau Damar
|